Gouvènè Bank Repiblik Ayiti a Jean Baden Dubois, nan entèvansyon li 2 janvye nan radyo Métropole, te fè yon revi sou sanksyon entènasyonal yo ak enpak yo sou sistèm bankè ayisyen an. Si sanksyon entènasyonal sa yo pa mete sistèm bankè ayisyen an an danje, daprè Jean Baden Dubois, gen yon nesesite pou bank komèsyal yo mezire risk yo pran nan kontinye fè tranzaksyon pou kliyan sanksyone yo.
Finalman, gouvènè bank santral la pale de sanksyon entènasyonal yo ak enpak yo sou sistèm bankè ayisyen an. Soti nan yon entèvansyon akademik, Dubois te pran swen distenge sijè ki abòde nan diferan sanksyon yo te enpoze.
Daprè eksplikasyon gouvènè a, gen yon gwo diferans ant sanksyon Nasyonzini (ONU) enpoze ak rezolisyon 2653 ki gen dat 21 oktòb 2022, sanksyon Ameriken yo ak sanksyon Kanada yo.
Pou Dubois, sa ki pi danjere yo se sanksyon Nasyonzini yo paske yo pwolonje nan tout peyi manm Nasyonzini yo, enkli Ayiti. “Sanksyon sa yo pi wo pase lwa ayisyen yo, enkli lwa manman peyi an, Konstitisyon ayisyen an, daprè konvansyon Ayiti ratifye yo. Si gen yon diskisyon, viktim yo dwe atake Nasyonzini e non enstitisyon ayisyen yo,” esplike gouvènè a.
Aprè sanksyon Nasyonzini yo, gen sanksyon bilateral ki enpoze pa Etazini atravè Biwo Kontwòl Byen Etranje (OFAC), Kanada ak UK a. « Sanksyon Kanadyen yo aplike sèlman nan jiridiksyon Kanadyen yo, alòske sanksyon OFAC Etazini yo aplike nan jiridiksyon Ameriken yo, men tou pou tout tranzaksyon ki fèt an dola ameriken. Se poutèt sa, konsekans sanksyon yo diferan de yon peyi a yon lòt, « se eksplikasyon Mesye Jean Baden Dubois te bay nan mikwo Radyo Metropole.
Sanksyon ameriken yo trè danjere daprè lalwa ameriken an an jeneral, daprè Jean Baden Dubois, tout bank komèsyal ayisyen yo genyen bank korespondan Ozetazini ak kote yo afilye. Daprè lwa Ameriken yo, Etazini gen pouvwa sou nenpòt moun ki sèvi ak biyè vèt la a.
« Si yon bank korespondan yon bank ayisyen nan peyi Etazini dakò fè yon transfè 200 dola ameriken pou youn nan kliyan Etazini sanksyone yo, bank ameriken sa a riske resevwa yon amand ki sòti nan youn (1) jiska senk milyon dola ameriken”, daprè gouvènè a, limenm ki ensiste pou l fè konnen pa gen okenn bank korespondan ki ta chwazi kouri yon risk konsa. « Li ta prefere kraze relasyon li ak bank ayisyen an nan kesyon an, » toujou daprè di Gouvènè Bank Santral Ayiti a, Jean Baden Dubois.
Si bank korespondan an pran risk sa yo, bank komèsyal ayisyen an nan kesyon an riske anpil tou. « Li riske pèdi yon bank korespondan Ameriken ki pèmèt li fè tranzaksyon entènasyonal akòz yon senp kliyan », li souliye.
Kèk jou apre sanksyon entènasyonal yo, bank komèsyal Sogebank te anonse ansyen Premye Minis Jean Henry Céant, youn nan sanksyone yo, li fèmen kont li genyen an dola, an goud ansanm ak kat kredi ki ouvè nan non li. Ansyen chèf gouvènman an pote gouvènè Bank Santral Peyi Ayiti a plent, limenm ki finalman te eksplike Céant pou li fè l konnen bank sila a gen rezon.
« Bank komèsyal yo gen dispozisyon legal pou yo fè sa paske li klèman endike nan fòm pou louvri kont labank yo, yo gen pouvwa pou mete fen nan relasyon kontra yo ak kliyan an nan nenpòt ki lè », presize Dubois, limenm ki afime bank komèsyal yo pa ka nan okenn sikonstans jele byen moun ki sanksyone yo.
Daprè sa li di, depi koze sanksyon sa a kòmanse a, gen yon douzèn moun ki afekte nan fèmen kont sou yon total apeprè 178 kont, ki gen ladan 72 kont nan konpayi endividyèl ki fè pati moun ki sanksyone yo.
Yon lòt bò, Gouvènè BRH la asire, pou moman sa a, sanksyon yo afekte mwens pase 500 milyon goud ak mwens pase senk milyon dola ameriken. « Li pa mete an danje sistèm bankè a nan okenn fason, » li rasire, tout pandan li rekonèt lis Nasyonzini sou moun ki pral sanksyone nan ane 2023 a pral gen yon enpak enpòtan sou sektè a.
Mete sou sa a, Jean Baden Dubois di li te rankontre ak responsab nan bank komèsyal yo sou pwoblèm nan, nan lide pou pale sou koze a pou kapab evite abi sou lòt moun.
Facebook Comments